Razem nie tylko raźniej ale i lepiej. Jak wspólne posiłki wpływają na jakość i sposób przyrządanych dań.
W ostatnim czasie obserwujemy duży wzrost świadomości żywieniowej wśród konsumentów. Wiedza na temat gotowania dostępna jest w programach telewizyjnych czy publikowana na blogach. Pokazują one drogę do odkrywania nowych smaków i wzniecają pasję do kulinarnych eksperymentów. Wraz ze wzrostem wiedzy o przetworzonej żywności i dodatkach do niej, wiele osób zaczęło doceniać zacisze domowej kuchni, przygotowując np. lunchboxy do pracy czy na uczelnie. Domowe gotowanie przestało być nudnym obowiązkiem, a zaczęło być sposobem na miło spędzony czas, który można dzielić z bliskimi. Zdarza się jednak, że czasem to wciąż wyłącznie jedna osoba jest odpowiedzialna za przygotowanie posiłków dla całej rodziny. Dlaczego warto to zmienić i zacząć przygodę ze wspólnym gotowaniem?
Psychospołeczne znaczenie jedzenia
Wspólne gotowanie to dobra droga do poznania nowych smaków. Dzięki wymianie doświadczeń i wiedzy na temat przygotowania posiłku możemy wzbogacić danie o nowe aromaty. Przyczynia się to do budowania silniejszych relacji oraz lepszego poznania siebie wzajemnie. To doskonała okazja, by podyskutować o kulinarnych rodzinnych tradycjach czy zwyczajach. Ma to pozytywny wpływ nie tylko na relacje towarzyskie, ale i rodzinne, ponieważ poprzez takie rozmowy mamy szansę podtrzymać nierzadko wielopokoleniowe obyczaje. Wiele osób z uśmiechem na twarzy wspomina, że do przygotowania konkretnego posiłku babcia lub mama używały nieoczywistych przypraw czy produktów, co stanowiło sekret domowego smaku, a teraz i oni sami nie wyobrażają sobie pominąć takiego kroku. Tak doprawione czy przygotowane danie będzie smakowało najlepiej i dodatkowo przywoływało przyjemne wspomnienia. Warto kultywować i podtrzymywać tradycję, uzupełnioną o szczyptę własnych pomysłów... Najlepszą okazją ku temu jest wspólne gotowanie.
Jedzenie spełnia szereg psychologicznych funkcji: można dzięki niemu okazać miłość, troskę, szacunek, uznanie czy pokazać jak bardzo dana osoba jest dla nas ważna. Wiele osób na pewno ma przyjemne skojarzenia z wizyty u babci, kiedy to robiła ulubiony placek drożdżowy ze śliwkami i z troską w oczach dopytywała czy dokroić jeszcze kawałek. Przez pryzmat psychologicznych funkcji jedzenia, gotując dla innych bardziej zwracamy uwagę na jakość i rodzaj przyrządzanych dań. Staramy się, żeby produkty pochodziły z dobrych i sprawdzonych źródeł oraz były możliwie jak najlepszej jakości. Gotując wspólnie mamy też większą odwagę do eksperymentowania z różnego rodzaju daniami, a rozkładająca się odpowiedzialność za efekt końcowy między uczestnikami znacznie zwiększa chęć do podjęcia takiego wyzwania. To świetna zabawa, ale i szansa na naukę nowych rzeczy. Dodatkowo pobudza kreatywność, trenuje cierpliwość, a nawet wzmacnia umiejętność podejmowania decyzji.
Najlepszym przykładem, gdzie jedzenie zyskuje wielowymiarowość pod kątem zarówno smakowym jak i psychologicznym, są wszelkiego rodzaju święta i celebracje np. wesela i urodziny. Gospodarze dbają o to, by na stołach pojawiło się odpowiednio dużopotraw, często znacznie przekraczając potrzeby gości. Jest to jednak ważny element okazania szacunku dla najbliższych. W internecie nie brakuje zabawnych obrazków które pokazują jak spędzamy święta i mówią o tym, że sernika mamy nie odmawia się nawet, gdy fizycznie nie ma możliwości już go zmieścić. Co prawda takie sytuacje sprzyjają okazjonalnemu przejadaniu się, aczkolwiek znów ważny jest tu aspekt psychologiczny – nie tylko gotując, ale i jedząc potrawy przygotowane przez najbliższych okazujemy szacunek i podkreślamy ważność danej osoby.
Badania pokazują, że wspólne posiłki mogą znacznie wpłynąć na obniżenie poziomu stresu związanego z pracą, ale i sama czynność jedzenia może stać się sposobem na regulowanie napięcia związanego np. z doświadczaniem negatywnych emocji. Warto pamiętać, że wspólne gotowanie oraz spożywanie posiłków buduje atmosferę wzajemnego zaufania i możliwość podzielenia się trudnymi emocjami. Ułatwia to redukcję napięcia i zmniejsza możliwość wykształcenia nieprawidłowego sposobu radzenia sobie ze stresem, jakim jest np. objadanie się. Wspólne przyrządzanie posiłków jest nie tylko dobrą okazją do rozmów, które mogą redukować napięcie i obniżać stres, ale i sam proces gotowania może się do tego przyczynić. Gotując wykorzystujemy wszystkie zmysły: węch, słuch, smak, dotyk, wzrok. To samo dzieje się podczas jedzenia, dlatego jesteśmy w stanie zaserwować sobie prawdziwą eksplozję doznań, jeśli tylko zachowamy uważność, czyli koncentrację na tym co się dzieje „tu i teraz”.
Zabawa i nauka
Warto zaprosić do kuchni małych pomocników. Dla dzieci wspólne gotowanie będzie szczególnie ważne, nie tylko ze względu na zabawę, ale przede wszystkim na wartość edukacyjną. Dobrze, jeśli dzieci uczestniczą w procesie od samego początku, czyli już od etapu przygotowania listy potrzebnych produktów, zakupów i później samego przygotowania posiłku. Planowanie i zakupy będą dobrą okazją, by wytłumaczyć dziecku, które produkty są wartościowe i zdrowe. Możemy przekazać wiedzę dotyczącą tego, jak ważne są owoce i warzywa w codziennej diecie. Trzeba pamiętać, że dzieci uczą się poprzez obserwacje dorosłych: jeśli Ty wybierasz warzywa ono też będzie bardziej skłonne je wybrać. Dobrze wykorzystać to w procesie budowania zdrowych nawyków żywieniowych.
Gotując wspólnie z dzieckiem dajesz mu też przestrzeń na działania praktyczne, które utrwalają przekazane wcześniej informacje. Daje to lepsze efekty, niż wielogodzinne wykłady na temat potrzeby jedzenia brokułów czy marchewki! Nawet najmłodsi mogą wyciągnąć z tego świetną lekcję. Najważniejsze, by poziom trudności przygotowania posiłku dostosować do umiejętności dziecka. Już nawet dwulatek może nakładać przygotowane wcześniej składniki na kanapki czy mieszać sałatki, nawet jeśli wychodzi mu to początkowo niezgrabnie, a dziesięciolatek może pod czujnym okiem rodzica zrobić proste danie od A do Z.
Tak naprawdę nie ma tu znaczenia efekt wizualny, bo stworzone przestrzenie na kulinarne eksperymenty uczą samodzielności, zachęcają do szukania nowych smaków oraz wzmacniają poczucie własnej skuteczności, a to z kolei zmniejsza poczucie lęku i ewentualne zahamowania związane z podejmowaniem działania. Wspólne przyrządzanie posiłku może zachęcić dziecko do próbowania nowych smaków, a może i do przełamania oporu przed jedzeniem niektórych produktów. Oczywiście nie jest to remedium, dzięki któremu pociechy zaczną zjadać ze smakiem wszystko, ale na pewno zwiększy ku temu szanse.
Wspólne jedzenie ma znaczenie
Wspólne spożywanie oraz przygotowywanie posiłków jest ważne nie tylko ze względu na zaspokojenie podstawowej potrzeby jaką jest głód. Jedzenie ma wiele funkcji i warto pamiętać nie tylko o głównej - odżywczej, ale i jego szerokim znaczeniu psychologicznym. Poprzez wspólne gotowanie dokonujemy lepszych wyborów żywieniowych, jemy regularniej, podtrzymujemy rodzinne tradycje i budujemy silne więzi międzyludzkie. Wspólne jedzenie przynosi nam wiele korzyści w postaci redukcji napięcia, obniżenia stresu, ale też tworzy pozytywne wspomnienia i skojarzenia z konkretnymi smakami, które zostają z nami na długo.
